Vai trò của lãnh đạo và quản lý trong đảm bảo an toàn hạt nhân11:12:00 13/08/2020

An toàn đóng vai trò tối quan trọng trong tất cả các cơ sở hạt nhân, bao gồm cả các lò phản ứng nghiên cứu. Trau dồi hiểu biết của nhân viên về tầm quan trọng của an toàn và các biện pháp cần thiết để duy trì nó - văn hóa an toàn - là điều quan trọng. Văn hóa an toàn yếu kém có thể dẫn đến các biện pháp an toàn không tốt, từ đó làm ảnh hưởng đến cuộc sống của con người và môi trường. Nhưng làm thế nào để chúng ta đảm bảo an toàn? Một số vấn đề chính về an toàn trong các lò phản ứng nghiên cứu là gì và tại sao sự lãnh đạo và quản lý lại cần thiết để đảm bảo an toàn?

Ông Jelmer Offerein, Giám đốc điều hành và là 1 trong 5 nhà lãnh đạo của Công ty NRG, với nhiều thập kỷ kinh nghiệm trong quản lý và lãnh đạo về an toàn đã chia sẻ với đại diện IAEA về vấn đề này.

NRG là một công ty nghiên cứu gồm 650 nhân viên hiện đang vận hành Lò phản ứng thông lượng cao của Ủy ban châu Âu, một lò phản ứng nghiên cứu đa năng đặt tại Hà Lan. NRG sản xuất đồng vị, tiến hành nghiên cứu công nghệ hạt nhân, tư vấn về độ an toàn, tin cậy của thiết bị hạt nhân và cung cấp các dịch vụ liên quan đến bảo vệ bức xạ.

Ông có thể cho chúng tôi biết một chút về chiến lược và cách tiếp cận an toàn của NRG không?

Chiến lược của NRG khá đơn giản: trở thành nhà sản xuất đồng vị y tế lớn nhất thế giới. Năm 2008 chúng tôi bắt đầu bước vào sản xuất đồng vị y tế. 11 năm đã nhanh chóng trôi qua và hiện chúng tôi là một trong những nhà sản xuất molybdenum-99 lớn nhất nhưng vẫn chưa phải là nhà sản xuất đồng vị y tế lớn nhất. Điều này cần có thời gian.

Sản xuất đồng vị y tế là một ngành công nghiệp đang phát triển. Khối lượng sản xuất tăng hàng năm, và bạn phải điều chỉnh hoạt động của tổ chức để phù hợp với điều đó. Bạn cần nhiều người vận hành hơn, nhiều thiết bị hơn, nhiều container hơn, nhiều dụng cụ hơn, đào tạo nhiều hơn và nhân viên có trình độ hơn. Và bạn phải làm điều này theo cách mà sự an toàn và độ tin cậy không bị xâm phạm.

Để đảm bảo an toàn, bạn cần có một chiến lược rõ ràng. Chúng tôi nhận thấy rằng, trong quá khứ, chúng tôi đã làm rất nhiều việc cùng một lúc. Nếu mọi người có xu hướng làm 5 hoặc 6 việc cùng một lúc, chất lượng sẽ giảm và nếu chất lượng giảm, mức độ an toàn cũng có thể giảm. Sẽ là thông minh hơn khi làm ít việc hơn nhưng làm chúng tốt hơn. Ít thứ hơn nhưng đúng. Và đối với điều này, bạn cần sự tập trung và một chiến lược rõ ràng.

Làm thế nào để các nhà lãnh đạo và nhà quản lý tác động đến an toàn tại các lò phản ứng nghiên cứu?

Đối với tôi, một trong những điều quan trọng nhất cần lưu ý là nói ra kỳ vọng đối với nhân viên. Trước đây, chúng tôi đã có những người quản lý không bao giờ nói gì về an toàn và nếu bạn không nói thì công nhân sẽ không biết những gì được mong đợi ở họ để đảm bảo an toàn. Các nhà lãnh đạo cần lắng nghe nhân viên và biết mối quan tâm của nhân viên là gì. Họ cũng phải động viên và truyền cảm hứng cho nhân viên.

Một nhà lãnh đạo cũng phải thể hiện hành vi mẫu mực, đặc biệt là trong vấn đề an toàn. Tôi có một giai thoại hay để minh họa điều này. Nó liên quan đến cách đỗ xe ô tô tại cơ sở lò phản ứng nghiên cứu của chúng tôi - vì lý do an toàn, ô tô phải được đỗ ngược đầu tại điểm đỗ xe. Vào một buổi sáng, khi mới vào làm, tôi đã đỗ xe sai hướng, và một đồng nghiệp đã nhắc nhở tôi. Và điều đó khiến tôi nhận ra rằng nếu tôi đỗ xe sai cách, mọi người cũng có quyền làm điều đó. Đây là một bài học lớn, nó làm tôi nhận ra tầm quan trọng của việc nêu gương.

Khi nói về văn hóa an toàn, có một sự khác biệt giữa lãnh đạo và quản lý. Sự khác biệt này là gì và tại sao nó quan trọng đối với an toàn?

Sự khác biệt này thể hiện ở chỗ là các nhà quản lý đứng đằng sau một nhóm người và nói cho họ biết phải làm gì, còn các nhà lãnh đạo là một phần trong nhóm người và chỉ dẫn họ. Các nhà quản lý xây dựng, kiểm soát kế hoạch hàng năm và đảm bảo chúng được thực hiện. Các nhà lãnh đạo, ngoài vai trò đó, tạo ra một tầm nhìn để nói với nhân viên của họ tại sao những kế hoạch đó là cần thiết và cùng với nhân viên thực hiện những kế hoạch đó. Sau cùng, một người quản lý tốt cũng là một nhà lãnh đạo và một nhà lãnh đạo giỏi cũng là một nhà quản lý.

IAEA đã góp phần đảm bảo an toàn tại lò phản ứng nghiên cứu của NRG như thế nào?

NRG đã hợp tác chặt chẽ với IAEA từ lâu. IAEA giúp chúng tôi bằng cách tạo ra diễn đàn để trao đổi kinh nghiệm, kiến ​​thức và phát triển các hướng dẫn an toàn với sự tư vấn chặt chẽ của ngành hạt nhân, đồng thời cử chuyên gia đến hỗ trợ chúng tôi, chẳng hạn như các đoàn công tác đánh giá tích hợp an toàn lò phản ứng nghiên cứu (INSARR), trong đó tập trung chính vào sự an toàn về mặt kỹ thuật. Vì muốn biết về hiện trạng văn hóa an toàn của chúng tôi và những lĩnh vực cần cải thiện, chúng tôi đã yêu cầu một đoàn công tác đánh giá Văn hóa an toàn độc lập (ISCA) của IAEA. Theo đó, năm 2017, một nhóm công tác ISCA do chuyên gia đứng đầu đã đến đánh giá văn hóa an toàn của NRG. Họ đã xem xét các tài liệu, phỏng vấn công nhân, xem xét hệ thống quản lý tích hợp cũng như chương trình đào tạo và trình độ của chúng tôi, tổ chức các nhóm làm việc tập trung để đánh giá sự năng động và tương tác giữa các nhân viên. Báo cáo ISCA cho thấy chúng tôi chắc chắn đã đi đúng hướng, nhưng có những lĩnh vực cần cải thiện.

Một trong số đó là sự giao tiếp giữa các bộ phận tại NRG, chúng tôi có các thiết bị khác nhau với hàng rào bảo mật lớn bao quanh chúng nên đã khiến nhân viên khó gặp nhau. Để bảo đảm an ninh thì điều đó là hoàn hảo, nhưng nếu bạn muốn tương tác nhiều hơn với các đồng nghiệp về tất cả các loại chủ đề thì không lý tưởng. Để khắc phục, chúng tôi đã cải thiện các mô tả về vai trò, trách nhiệm của chúng tôi và tích hợp các vai trò đó trong hệ thống quản lý của chúng tôi.

18 tháng sau, nhóm nghiên cứu đã quay lại để xem xét việc thực hiện các khuyến nghị và thấy rằng chúng tôi đã đạt được tiến bộ trong việc cải thiện văn hóa an toàn. Tất nhiên, chúng tôi vẫn còn chưa hoàn thành việc này - thế giới xung quanh chúng ta đang thay đổi khá nhanh, vì vậy chúng ta luôn phải tiếp tục cải thiện và thích nghi.

 

Nguyễn Thu Giang

Nguồn: iaea.org