Lễ khai mạc được tổ chức tại cơ sở Seibersdorf của IAEA tại ngoại ô thành phố Viên, Áo. Tham dự Lễ khai mạc có Bộ trưởng Bộ các vấn đề châu Âu và quốc tế của Áo Alexander Schallenberg, Đại sứ Nhật Bản Takeshi Hikihara, Đại sứ Đức Gerhard Küntzle và Đại sứ Nam Phi Rapulane Molekane, hai đồng chủ tịch của nhóm các quốc gia thành viên hỗ trợ Dự án Hiện đại hóa phòng thí nghiệm lớn của IAEA, trong đó có Phòng thí nghiệm Yukiya Amano.

Tổng giám đốc IAEA và Bộ trưởng Bộ các vấn đề châu Âu và quốc tế của Cộng hòa Áo tại Lễ khai trương Phòng thí nghiệm Yukiya Amano ở Seibersdorf, Áo, ngày 5/6/2020.

Cơ sở mới này sẽ giúp nâng cao năng lực của IAEA trong việc hỗ trợ các quốc gia đấu tranh và ngăn chặn các bệnh truyền nhiễm từ động vật xuyên biên giới như COVID-19 cũng như giải quyết các thách thức liên quan đến biến đổi khí hậu và an toàn thực phẩm.

Tòa nhà mới có 03 trong số 05 phòng thí nghiệm hiện do IAEA và Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc (FAO) điều hành: Phòng thí nghiệm Sức khỏe và Chăn nuôi động vật, Phòng thí nghiệm Bảo vệ môi trường và Thực phẩm, Phòng thí nghiệm Quản lý Đất, Nước và Dinh dưỡng cây trồng. Phòng thí nghiệm mới có diện tích gấp đôi so với cơ sở đã có ở Seibersdorf. Cơ sở hạ tầng được xây dựng theo mục đích chứa các thiết bị tiên tiến, bao gồm khối phổ kế và các mẫu giải trình tự gen thế hệ tiếp theo, đồng thời nâng cao năng lực của IAEA trong việc hợp tác nghiên cứu và cung cấp cơ hội đào tạo cho các nhà khoa học ở các quốc gia thành viên. Cơ sở gồm ba tầng với hệ thống phòng thí nghiệm rộng 1.500 mét vuông  được thiết kế và xây dựng dưới sự giúp đỡ của một số công ty Áo với chi phí là 19,2 triệu Euro và được tài trợ thông qua sự đóng góp của một số quốc gia thành viên IAEA, các cá nhân và tổ chức đối tác. Tổng cộng 42 quốc gia thành viên IAEA đã đóng góp hơn 39 triệu Euro và nhiều hiện vật cho việc cải tạo tất cả các phòng thí nghiệm ứng dụng hạt nhân của IAEA ở Seibersdorf.

Theo ông Grossi, việc đặt tên cho cơ sở mới là một sự tôn vinh cố Tổng giám đốc Amano - "người đã làm nhiều hơn bất cứ ai khác" để thực hiện việc hiện đại hóa các phòng thí nghiệm ứng dụng hạt nhân của IAEA theo sáng kiến ​​Đổi mới Phòng thí nghiệm Ứng dụng Hạt nhân (ReNuAL).

Ông Grossi cũng cho biết việc khai trương cơ sở mới này đặc biệt liên quan đến sự bùng phát dịch COVID-19: “Đại dịch đã khiến chúng ta tập trung hơn vào mối đe dọa mà các bệnh truyền nhiễm từ động vật gây ra đối với sức khỏe con người. Nó cũng cho thấy tầm quan trọng của các phòng thí nghiệm ứng dụng hạt nhân của IAEA trong việc trợ giúp các quốc gia thành viên”.

IAEA đang hỗ trợ khẩn cấp cho khoảng 120 quốc gia sử dụng phương pháp xét nghiệm ứng dụng kỹ thuật hạt nhân để phát hiện nhanh chóng vi rút COVID-19.

Ông Schallenberg - Bộ trưởng Bộ các vấn đề châu Âu và quốc tế của Áo phát biểu: “Thật vui khi thấy IAEA đang có những đóng góp cụ thể cho hòa bình và phát triển toàn cầu tại cơ sở Seibersdorf. Các phòng thí nghiệm cho thấy năng lượng nguyên tử có thể được sử dụng cho nhiều mục đích khác ngoài vũ khí hạt nhân hoặc nhà máy điện”. “Dự án ReNuAL và việc khai trương Phòng thí nghiệm Yukiya Amano đóng góp thiết yếu vào việc tăng cường hơn nữa nghiên cứu cao cấp nhất này.”

Thay mặt bà Yukika Amano - phu nhân cố Tổng Giám đốc, Đại sứ Nhật Bản Hikihara gửi lời cảm ơn IAEA và các quốc gia thành viên đã tôn vinh ông Amano bằng cách đặt tên các phòng thí nghiệm để tưởng nhớ ông.

Các phòng thí nghiệm được hiện đại hóa sẽ tăng khả năng của IAEA trong việc hỗ trợ các quốc gia giải quyết các bệnh truyền nhiễm từ động vật, trong đó bao gồm các bệnh như COVID-19, cúm gia cầm, Ebola và Zika. Phòng thí nghiệm Sức khỏe và Chăn nuôi động vật tại Trung tâm Ứng phó đại dịch của IAEA cũng điều phối mạng lưới các phòng thí nghiệm thú y được gọi là VETLAB, giúp các quốc gia bảo vệ sức khỏe của vật nuôi, góp phần vào nâng cao mức sống của khoảng 70% người nghèo ở khu vực nông thôn trên thế giới. Hai phòng thí nghiệm khác thực hiện nghiên cứu ứng dụng và đào tạo trong việc sử dụng các kỹ thuật hạt nhân để đảm bảo an toàn thực phẩm và ngăn chặn gian lận thực phẩm, cải thiện quản lý đất và nước và tăng năng suất cây trồng.

Chu Minh Dương

 Phòng Quản lý Khoa học và công nghệ hạt nhân

Nguồn: iaea.org