Nghiên cứu, phát triển, ứng dụng

Ngày 20/9/2017, Hội nghị “Công nghệ hạt nhân giúp các nước khu vực Đông Nam Á tăng cường sản xuất lúa gạo, ứng phó với biến đổi khí hậu” được tổ chức tại trụ sở Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), Vienna, Áo. Hội nghị nằm trong khuôn khổ Sự kiện “Hệ thống sản xuất lúa gạo ứng phó với biến đổi khí hậu (CRiPS)” do IAEA phối hợp với Tổ chức Nông Lương của Liên hiệp quốc (FAO) tổ chức bên lề Khóa họp Đại hội đồng IAEA (từ ngày 18-22/9/2017 tại Viena, Áo).

Diễn đàn khoa học của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) với chủ đề “Kỹ thuật hạt nhân đối với sức khỏe con người: Phòng ngừa, Chẩn đoán và Điều trị” được khai mạc vào 9h30 (14h30 giờ Hà Nội) ngày 19/9/2017 tại Trụ sở của IAEA ở Vienna, Áo. Lễ khai mạc có sự tham dự của Ngài Yukiya Amano - Tổng giám đốc IAEA, đại diện quan chức của 168 nước thành viên IAEA và các khách mời quốc tế. Đại diện đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Diễn đàn gồm có TS. Hoàng Anh Tuấn – Cục trưởng Cục Năng lượng nguyên tử và TS. Trần Chí Thành – Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam.

Dự án hợp tác nghiên cứu về “Sử dụng PET-CT với kháng nguyên màng tế bào tuyến tiền liệt (PSMA) Gallium-68 trong chẩn đoán và theo dõi bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt” là kết quả của các khuyến nghị từ cộng đồng khoa học trong quá trình làm việc với các nhân viên kỹ thuật của IAEA. Ung thư tuyến tiền liệt là ung thư ác tính thường gặp nhất ở nam giới và là nguyên nhân thứ ba gây bệnh ung thư và tử vong ở nhiều nước thành viên. Trong tình hình hiện nay, để phân biệt 3 biểu hiện tái phát ung thư bao gồm tái phát ban đầu, tái phát khu vực hoặc tái phát có hệ thống, cần có một phương pháp đặc hiệu chẩn đoán vì cách tiếp cận xử lý sẽ khác nhau tùy thuộc vào ba hình thái lâm sàng này. Các phương thức chẩn đoán hình ảnh đóng vai trò quan trọng trong việc lên phương án điều trị tối ưu và lập kế hoạch điều trị.

Đại dương và sinh vật biển đang bị “bóp nghẹt” bởi rác thải nhựa. Khoảng 10% trong số 100 triệu tấn nhựa sản xuất mỗi năm trên thế giới nằm lại trong lòng đại dương. Đây là mối đe dọa đối với các loại động vật biển do ăn nhầm hoặc bị vướng vào rác thải nhựa. Đồng thời, khi ăn phải cá nhiễm độc, con người cũng bị nguy hiểm.

Các nhà khoa học nông nghiệp Campuchia cho biết, nhiều nông dân Campuchia không có đủ khả năng tài chính để mua phân bón vẫn có thể đạt được năng suất cao bằng cách sử dụng nhiều loại phân chuồng và xen canh nhiều loại cây giữa các vụ lúa. Đây là kết quả nghiên cứu được hỗ trợ bởi Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) và Tổ chức Nông lương của Liên hợp quốc (FAO) về sử dụng các kỹ thuật hạt nhân và các kỹ thuật liên quan để đo lượng nước và phân bón cần thiết cho lúa và các loại cây trồng khác.

Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) và Tổ chức Nông lương của Liên hợp quốc (FAO) giúp các nhà khoa học nông nghiệp của Cộng hòa Bê - nanh ứng dụng kỹ thuật hạt nhân để tạo ra những vi khuẩn có ích giúp hấp thụ Nitơ cung cấp dinh dưỡng cho các cây trồng họ đậu.

Từ ngày 12-13/6/2017, Trung tâm hợp tác về dinh dưỡng của IAEA và Viện nghiên cứu St. John, Banglore, Ấn Độ đã phối hợp tổ chức Hội thảo Ứng dụng kỹ thuật đồng vị bền trong lĩnh vực dinh dưỡng với sự tham dự của các đại biểu là chuyên gia, nhà nghiên cứu và nghiên cứu sinh đến từ các trường đại học và viện nghiên cứu của Ấn Độ, Sri Lanka, Bangladesh và Indonesia. Tại Hội thảo, các đại biểu đã thảo luận về vai trò của các kỹ thuật đồng vị bền trong việc đưa ra các chính sách và chương trình về dinh dưỡng. Bên cạnh đó, các đại biểu đã tìm hiểu về ứng dụng của các đồng vị bền trong việc đánh giá kết cấu cơ thể, mô hình nuôi con bằng sữa mẹ, quá trình tiêu thụ năng lượng, tốc độ và mức độ hấp thụ chất sắt, tình trạng vitamin A của cơ thể. 

Bolivia đã tìm ra cách bảo vệ và sử dụng bền vững nguồn nước ngầm ở Purapurani với sự trợ giúp của công nghệ hạt nhân.

Các chất gây ô nhiễm  có vẻ như biến mất trong lòng đại dương và không bao giờ có thể thấy lại chúng, nhưng đối với nhiều chất ô nhiễm, đây mới chỉ là điểm bắt đầu cho một chuyến hành trình theo chuỗi thức ăn từ đại dương tới bữa ăn của con người. Để làm rõ hơn vấn đề này, các nhà khoa học của IAEA đang nghiên cứu việc các chất ô nhiễm này được các loại sinh vật biển tiêu thụ như thế nào, cách thức di chuyển trong môi trường biển và chúng được hệ tiêu hóa của con người xử lý ra sao? Kết quả của những nghiên cứu này sẽ giúp cho các nhà khoa học trên toàn thế giới đánh giá các nguy cơ khi ăn hải sản ô nhiễm và giúp các nhà chức trách thiết lập và duy trì các quy định về an toàn hải sản. 

Tháng 3 năm 2015, tại vùng phía đông của hòn đảo Punta Cana, Cộng hòa Dominica lần đầu tiên ghi nhận sự xuất hiện của dịch gây hại cây trồng do loài ruồi giấm Địa Trung Hải gây ra. Đây là loại dịch đã gây thiệt hại 40 triệu USD xuất khẩu cho quốc gia này trong năm 2015. Ngay sau thông báo của Chính phủ Dominica về sự xuất hiện của dịch hại này, Chính phủ Hoa Kỳ đã lập tức đưa ra lệnh cấm nhập khẩu đối với 18 loại trái cây và rau quả của Dominica nhằm bảo vệ sản xuất nông nghiệp trong nước. Điều này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn thu nhập chính, chỉ đứng sau ngành du lịch, của Cộng hòa Dominica - đó là xuất khẩu nông nghiệp.

Hiện nay, các bác sỹ ở Tanzania đã có khả năng đưa ra phương pháp xạ trị chính xác hơn đối với các bệnh nhân ung thư và ít gây tổn hại tới các mô khỏe mạnh. Theo các khóa đào tạo và hỗ trợ từ Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) về lập kế hoạch xạ trị 3D, các bệnh nhân sẽ được tiếp cận với phương pháp điều trị ung thư hiệu quả và an toàn hơn.

Nhờ  vào những chuyển biến tích cực của nền kinh tế trong vài năm qua, sức tiêu dùng của người dân Myanmar ngày càng tăng đã khiến nhu cầu tiêu thụ về các sản phẩm động vật gia tăng, bao gồm cả sữa. Nhằm đảm bảo đáp ứng yêu cầu của người dân, Chính phủ Myanmar đã đưa ra những biện pháp ưu tiên nhằm hỗ trợ việc chăn nuôi bò sữa và gia tăng số lượng đàn bò lên đáng kể, vượt con số 500.000 con hiện nay.

Hiện nay, các công ty sản xuất công nghiệp Ma-rốc đã không còn phải đối mặt với những mối bận tâm đáng lo ngại về các khuyết tật phức tạp trong những thiết bị sản xuất công nghiệp. Với việc trang bị những thiết bị ứng dụng công nghệ bức xạ có độ nhạy và độ chính xác cao, các nhà sản xuất có khả năng phát hiện ra những vết nứt gãy nhỏ ở mức gần như không nhìn thấy trước khi chúng phát triển thành các sai hỏng gây ra thiệt hại cho việc sản xuất cũng như các quy trình công nghiệp. Điều này đã giúp tăng chất lượng sản xuất và tiết kiệm hàng triệu đô la chí phí bảo trì và sửa chữa cho các công ty.

Các giống lúa mới được tạo ra nhờ sử dụng công nghệ hạt nhân đã giúp Bangladesh tăng sản lượng gạo gấp 3 lần trong vài thập kỉ qua. Điều này cho phép Bangladesh giữ được tăng trưởng kinh tế trong khi dân số gia tăng nhanh chóng. Hiện nay, Bangladesh có một nguồn cung cấp gạo an toàn, ổn định và nước này đang chuyển dịch từ nhập khẩu sang xuất khẩu gạo.